Im Wandel der Zeiten: Das Würfelspiel – Eisenzeit vs. Roll Through the Ages: The Bronze Age – recenzja porównawcza

Niektóre pomysły/projekty gier są na tyle dobre, że właśnie z nimi kojarzymy nazwisko autora. Matta Leacocka znamy dzięki tytułowi Roll Through the Ages, cywilizacyjnej grze kościanej. Po latach od premiery autor zmodyfikował swój pomysł i stworzył Im Wandel der Zeiten. Sprawdźmy, czy zmiany w grze są korzystne i porównajmy obydwie wersje dzieła M. Leacocka.

Gry planszowe cywilizacyjne cieszą się sporą popularnością. Większość fanów planszówek pewnie słyszała o Cywilizacji poprzez wieki V. Chvatila, Sid Meier’s Civilization czy o grze karcianej Innowacje. Tytuły te kojarzą się z planowaniem, ustalaniem strategii, wynajdowaniem różnych gałęzi przemysłu i innych osiągnięć, a także małą dozą losowości. Ale przecież na rozwój różnych cywilizacji i kultur wpływały też zdarzenia losowe. Istnieją gry cywilizacyjne, które uwzględniają duży wpływ przypadku na rozwój imperiów. Te gry to Roll Through the Ages oraz Im Wandel der Zeiten, a ich kluczowym elementem są kości. W wspomnianych pozycjach uczestnicy rozgrywek budują monumenty i dokonują osiągnięć cywilizacyjnych, jednak ruchy graczy są zależne od rzutów kośćmi. Obydwie wspomniane pozycje zostały zaprojektowane przez jednego autora – Matta Leacocka, który w 2008 wydał Roll Trough the Ages , a w 2014 zmienioną wersję gry o tytule Im Wandel der Zeiten.

Drewniane cywilizacje

Im Wandel der Zeiten mieści się w pudełku wielkości dwóch opakowań Roll Through the Ages, jednak liczba komponentów w obydwu grach jest podobna. Wygląd elementów w Im Wandel der Zeiten nieco różni się od wyglądu wersji poprzedniej. W obydwu grach znajdziemy drewniane tabliczki z otworkami, na których będziemy zaznaczać poziom Dóbr wkładając plastikowe znaczniki. Wielkość tabliczek jest identyczna, jednak symbole Dóbr bardzo się różnią. W Roll Through the Ages gracze zbierają Żywność, Drewno, Kamień, Naczynia, Płótna i Ostrza Włóczni. W Im Wandel der Zeiten gromadzimy Żywność, jednak nie ma już podziału surowców na rodzaje – Dobra to jedna linijka na tabliczce. W późniejszej wersji pojawia się możliwość rozwijania na tabliczce Armii, Statków i Bogactwa.

W pudełkach obydwu wersji gry znajdziemy „notes” z planszami gracza. Karty te są dwustronnie drukowane. W obydwu pozycjach na karcie gracza możemy zobaczyć przebieg tury, warunki zwycięstwa, skutki katastrof. W późniejszej wersji zobaczymy inne monumenty, nowe rozwinięcia (np. Marynarka), nowością są zasady bitew. Jednak najważniejszą zmianą jest usunięcie Miast i wprowadzenie na ich miejsce Portów i Prowincji. Dwie ostanie „lokalizacje” dostarczają graczowi kości, jednak ich koszty i właściwości są diametralnie różne. Porty kupujemy za dobra; oprócz kości nie dają nam żadnych korzyści, ale nie musimy ich żywić. Aby wybudować Prowincję musimy mieć populację, którą potem będziemy karmić, ale za to zyskujemy poziomy Armii oraz Daninę (co przekłada się na punkty zwycięstwa). Każdy gracz może więc zdecydować, jakie miejsca chce budować. W obydwu grach znajdziemy drewniane Kości Imperium z różnymi symbolami. Nowością, jaką wprowadzono w Im Wandel der Zeiten, jest żółta Kość Losu. Na jej ściankach możemy wyrzucić niekorzystne zjawiska, np. suszę, ale także pozytywne zdarzenia, np. możność ustawienia jednej Kości Imperium na dowolnej ściance.

Buduj, rozwijaj i unikaj katastrof

Cel w Roll Through the Ages i w Im Wandel der Zeiten jest identyczny – każdy z graczy chce zdobyć największą liczbę punktów. Punkty zdobywamy rozwijając cywilizację poprzez budowanie monumentów i dokonywanie odkryć. W obu opisywanych tytułach tury uczestników rozgrywki następują po sobie, a sama tura gracza dzieli się na podobne fazy.

1. Rzut kośćmi i zebranie Żywności oraz Dóbr.

Możemy dwukrotnie przerzucić kości z wyjątkiem tych, na których wypadły symbole czaszki. Zebranie Dóbr wygląda zupełnie inaczej w obydwu opisywanych tytułach. W Roll Through the Ages występuje kilka typów dóbr, a ich zbieranie wygląda następująco: za pierwszy symbol Dobra dodajemy 1 Drewno na tabliczce, za drugi – Kamień, w przypadku następnych symboli przesuwamy poziom kolejnych typów Dóbr kierując się ku górze. W Im Wandel der Zeiten mechanizm ten został uproszczony – jeden rząd na tabliczce odpowiada poziomowi Dóbr. W fazie rzutów obydwie gry różnią się też tym, że w wersji późniejszej występuje tzw. Kość Losu.

2. Wykarmienie Miast/Prowincji i rozpatrywanie katastrof.

Każde Miasto (w Roll Through the Ages) i każda Prowincja (w Im Wandel der Zeiten) wymaga jednego jedzenia, należy więc odpowiednio zmniejszyć poziom Żywności na tabliczce. W obydwu opisywanych grach rozpatrywanie katastrof wygląda inaczej – późniejsza wersja wydaje się trudniejsza, bo nawet jedna czaszka ma negatywne konsekwencje.

3. Rozpatrywanie bitew, podbojów i otrzymywanie Danin (Tribute).

Ta faza występuje tylko w Im Wandel der Zeiten. Bitwy są wynikiem wyrzucenia 2 lub 5 czaszek. W pierwszym przypadku walczymy z Barbarzyńcami o sile 4, w drugim zaś odpieramy inwazję o sile 10. Aby obliczyć własną siłę odczytujemy poziom Armii z tabliczki i dodajemy ewentualne bonusy np. Formacja czy Marynarka. Jeśli nasz poziom jest wyższy wygrywamy i otrzymujemy Daninę. Bez względu na wynik starcia tracimy jeden poziom Armii, a jeśli używaliśmy Statków – zmniejszamy też ich poziom.

4. Budowanie Portów, Prowincji, Monumentów, Armii i Statków.

W Roll Through the Ages budujemy Miasta i Monumenty. W drugiej opisywanej pozycji wznosimy Porty wydając Dobra i Prowincje używając ludzi. Każda prowincja zwiększa nam poziom Armii i daje Daninę. Mamy więc wybór czy chcemy otrzymać te korzyści za cenę żywienia co turę, czy też skupiamy się na Portach. W Roll Through the Ages każde Miasto dawało nam kość i wymagało karmienia – wersja późniejsza jest bardziej elastyczna pod tym względem. Możemy np. budować tylko Porty, Armię kupować za cenę 1 populacji i 1 jednostki, a Żywność bez konieczności karmienia co turę. Dzięki takim wyborom strategie graczy w Im Wandel der Zeiten różnią się od siebie.

5. Kupowanie Rozwinięcia.

W obydwu opisywanych tytułach możemy kupić jedno Rozwinięcie na turę. W Roll Through the Ages walutą do kupowania Rozwinięć są Dobra i pieniądze, z kolei w Im Wandel der Zeiten używamy w tym celu Dóbr, symboli Innowacji oraz Bogactwa. W drugim tytule lista Rozwinięć jest dłuższa, obejmuje ona kwestie związane z walką (np. Marynarka). Pewne osiągnięcia cywilizacyjne są wspólne dla obydwu gier. np. Nawadnianie.

6. Magazynowanie Dóbr.

W Im Wandel der Zeiten możemy magazynować Dobra przekształcając je w Bogactwo (po kursie 4:1). W Roll Through the Ages takiej możliwości nie ma.

Wynik cywilizacyjnego starcia

Obydwie recenzowane pozycje są oparte na tym samym pomyśle, mają więc wiele cech wspólnych, jednak w niektórych kwestiach się różnią. W późniejszej wersji nie do końca logiczny mechanizm zbierania Dóbr został uproszczony z korzyścią dla gry. Dodano zmagania militarne, co wyraźnie wzbogaciło rozgrywkę. Jednak najważniejszą zmianą było przekształcenie Miast w Porty i Prowincje o różnych kosztach i właściwościach. Każdy z graczy może więc rozwijać swoją cywilizację na własny oryginalny sposób. Obydwie recenzowane pozycje są solidne zarówno w sferze jakości komponentów, jak i w kwestii mechaniki. Obydwa tytuły są warte wypróbowania, jednak gra późniejsza jest wyraźnie lepsza i ciekawsza.

 

Profil gry w serwisie Board Game Geek

Profil gry na stronie wydawcy